چکیده

در قرآن کریم نزدیک به شصت مورد، ایمان و عمل صالح  قرین هم ذکر شده­اند و از آندو به عنوان دو بال برای رسیدن به سعادت و حیات جاویدان در بهشت برین یاد شده است. اگرچه هر یک از دو واژه‌ی عمل صالح و ایمان در فهم عرفی معانی روشن و واضحی دارند، ولی ایمان مطلوب از دیدگاه شرع مقدّس اسلام، اجزاء و شرائط خاصی دارد، همانگونه که عمل صالح نیز برای تأمین سعادت و رستگاری باید حائز ویژگی­هایی باشد. در این نوشتار با بررسی مفاد هر یک از واژگان ایمان و عمل صالح، ارتباط  و تأثیر متقابل آنها بر یکدیگر مورد بررسی قرار گرفته است. 

 ارزش و اهميت عقل در قرآن

 در ديباچه سخن به اقوال و نظرات كسانى كه معتقد به جدائى دين از عقل بودند. و ساحت دين را از آلودگى به استدلال‏ها و دريافت‏عقلى منزه مى‏دانستند، اشاره نموديم. قرآن كريم بر خلاف پندارهاى ناصواب اين گروه، رابطه عقل و دين را نه تنها رابطه شايسته بلكه ضرورى و بايسته مى‏داند و با تأكيد بر ارزش و اهميت عقل در انديشه‏هاى دينى و تحكيم باورهاى مذهبى هرگونه فكر يا عملى را كه به گونه‏اى با عقل در تعارض باشد تخطئه و محكوم مى‏نمايد.
  

 چکیده

  در بین آفریدگان، انسان ویژگی بسیار ممتازی دارد که دربین همه‌ی موجودات به او برتری بخشیده است. از منظر قرآن کریم،  انسان به منظور امتحان و آزمایش که زمینه­ساز سعادت حقیقی اوست پا به این جهان گذاشته است تا با حسن اختیار خویش، طریق عبودیّت خداوند را برگزیده و طی کند و از این رهگذر به مقام قرب الهی و خلیفه­اللهی نائل گردد و از آنجا که جهان مادّی و موجودات دیگر، تأمین کننده‌ی محیطی ممکن و مناسب برای این امتحان و ابتلا هستند، به تبع وجود انسان خلق شده و جامه‌ی وجود بر تن کرده­اند خداوند در قرآن کریم انسان را  به واسطه‌ی نیروی عقل و اندیشه بر دیگر موجودات برتری داده و به وی کرامت ذاتی بخشیده است. امّا با رجوع به تمامی آیات دراین زمینه مشخّص می­شود که کرامت حقیقی انسان، نوعی کرامت اکتسابی است که در سایه‌ی ایمان و عمل صالح و در پیش گرفتن تقوای الهی به دست می­آید و همین نوع کرامت است که ملاک حقیقی برتری انسان بر دیگر موجودات است و او را به مقام خلیفه اللهی نائل می­کند. در مورد این مقام باید گفت که مقامی تکوینی بوده و به شاخصه­های وجودی و کمالات شخص خلیفه بستگی دارد. لازم به ذکر است که استعداد رسیدن به این مقام در همه‌ی انسان­ها قرار داده شده ولی تنها کسانی قادر رسیدن به این مقام هستند که با عبودیّت پرودرگار، مظهر اسماء ذات الهی گشته و به بالاترین درجات قرب، نائل گردند.